Türkiye'de sivil toplum konusu 1980'lerden itibaren akademik yazında yoğun bir şekilde tartışılırken, bu konu daha çok siyaset bilimi ve sosyoloji gibi alanların gündemindeydi. Konunun uluslararası ilişkiler ve dış politika ile ilgilenenler tarafından çalışılmaya başlanması daha çok 1990'lar sonrasına rastlamaktadır. Ortadoğu'da sivil toplumu hatta onun varlığını tartışmak ise Türkiye'deki akademik camianın pek ilgisini çekmemiş gibi görünüyor. Bu konuda yapılan az sayıdaki çalışmada da genellikle oryantalist bir bakış açısının takip edildiği gözlenmektedir. Bu çalışma Ortadoğu'da sivil toplumun varlığına, imkân ve kısıtlılıklarına bakarken, sivil toplumun tanımına da daha geniş bir pencereden bakmayı tercih etmiştir.

Kitapta "Çekirdek Ortadoğu" diye bilinen, Türkiye, İran ve Mısır ile bunların arasında kalan Arap Yarımadasında yer alan ülkelerdeki sivil toplumun gelişim süreçlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu çerçevede bu ülkelerin tarihsel süreçlerinde sivil toplum-devlet ilişkilerinin nasıl geliştiği, eğer mümkünse sivil toplumun o ülkenin dış politikasına olan yaklaşımları da ele alınmıştır. Kuşkusuz aynı coğrafyada yer almalarına rağmen birbirlerinden farklı pek çok özelliğe sahip olan bu ülkelerde toplumsal yapının da bu süreçlere büyük etkisi olmuştur. Bu durum kitaptaki makalelerin tek bir formatta yazılamamasında da etkili olmuştur.

Sakarya Üniversitesi Ortadoğu Enstitüsü Doktora Programı çerçevesinde vermiş olduğumuz "Türkiye'de ve Ortadoğu'da Sivil Toplum Kuruluşları" dersi kapsamındaki okumalarımızda Türkçe literatürde Ortadoğu'da sivil toplum konusunun ne kadar zayıf olduğunu farkettik ve bir grup genç akademisyen arkadaşımla bu çalışmayı başlattık. Ancak çalışmanın fitilini ateşleyen kitabın yazarlarından Ayşe Selcan Özdemirci Cinal oldu. Aynı şekilde kitabın yazarlarından Nurbanu Bulgur da çalışmaya son noktayı koyan arkadaşımız oldu. Farklı yazarlar tarafından yazılan bu çalışmayı takdir edecek olan kuşkusuz okuyuculardır. Bu noktada tüm yazarlar okurlardan gelecek her türlü eleştiri ve katkıya minnettar olacaktır.

Özellikle Ortadoğu konusunda araştırma yapan öğrenci ve akademisyenlere hitap eden bu çalışmanın Ortadoğu'da Sivil toplum konusunda alandaki boşluğu doldurma ve literatüre katkıda bulunması en büyük temennimizdir. Uzun soluklu bu çalışmada makaleler arasındaki uyumun sağlanması konusunda desteklerini esirgemeyen Duygu Kalkan'a ve bu çalışmaya katkısı olan herkese teşekkür ediyor, faydalı olmasını diliyoruz.

ISBN : 978-6057629-05-0

kadimyayinlari.com