Sisi Döneminde ‘Enerji Siyaseti 2013 yılında, büyük oranda bölgesel ve küresel aktörlerin finansal ve siyasi desteğiyle gerçekleşen askeri darbeyi izleyen dönemde ise Mısır, doğal kaynaklarını daha etkili kullanmasının, ekonomisini rayına oturtabilme anlamında en önemli seçeneği olduğunun farkına vardı. Darbenin mimarı Abdülfettah El- Sisinin muhaliflere siyasi baskıyı en üst düzeye çıkararak sağlamaya çalıştığı ‘suni istikrar özellikle Mısırın doğal kaynaklarını işletebilecek uluslararası firmaları yeniden Kahire yönetimine yakınlaştırdı. Bunda Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan gibi ülkelerin Sisi yönetimine ciddi anlamda finansal destek sunması ve İngiliz BP, İtalyan ENI, Fransız Total ve Hol- landalı Shell gibi firmaların Mısır yönetiminin mali sorumluluklarını bir biçimde yerine getirebileceğine inanmaları da etkili oldu. Öyle ki, bu yardımlar sayesinde, Sisi yönetimi darbenin ardından ilk kez yabancı enerji şirketlerine 2014ün Ekim ayında 1.5 milyar dolarlık, Aralıkta da 2.1 milyar dolarlık ödeme yaparak bu firmaların güvenini tazelemişti. Bu ödemeleri izleyen dönemde ENI, BP, Shell ve Kanadadan Tran- sglobe firmaları ile Mısır hükümeti arasında 6 yeni petrol arama anlaşması imzalandı. 2015in Kasım ayında ise ABD, İngiltere, İtalya ve Fransadan enerji firmalarıyla 2.2 milyar dolarlık 5 anlaşma imzalandığı bildirildi. Yapılan anlaşmaları, bu firmaların Mısıra yönelik yatırım kararları izledi. İngiliz British Petroleum Direktörü Bob Dudley, 2015in Mart ayında yaptığı açık- lamada şirketin izleyen beş yıl için- de Mısıra 12 milyar dolarlık yatırım yapacağını belirtti. Yatırımların geri gelmeye başlaması ve petrol ve doğalgaz arama faaliyetlerinin yoğunlaşması ile Sisi yönetimini bu anlamda daha iyimser olmaya başladı.

Nitekim Ağustos 2015te İtalyan ENI şirketinin, Mısırın Ak- deniz açıklarında dev bir doğalgaz rezervi keşfettiğini duyurması, Kahirenin yeniden gaz ihracatçısı ola- bileceğinin göstergesi oldu. Zohr bölgesinde bulunan ve 850 milyar metreküp olduğu tahmin edilen doğalgazın büyük miktarının çıkarılabilir olduğu belirtilirken, en erken 3 yıl içinde tam kapasite üretime geçilebileceği ifade edildi. Sadece iç tüketim dikkate alındığında Mısırın 17 yıllık ihtiyacını karşılayabilecek olan Zohr rezervi, ülkenin uluslararası enerji piyasa- sında yeniden etkin bir aktör ola- bilmesi için önemli bir fırsat olarak görülüyor. Bu çerçevede, Mısır yönetimi 2014te bu yana Güney Kıbrıs Rum Yönetimi ve Yunanistanla olan ilişkilerini geliştirmeye çabalıyor. Özellikle Güney Kıbrıs Rum Yönetimi ile imzalanan ve iki ülkenin Akdenizdeki sınırlarının belirlenmesine yönelik anlaşma, gelecekte olası anlaşmazlıkların önüne geçilmesi anlamında büyük önem taşıyor. Bununla birlikte Kahirenin Türkiyeyi resmin dışına itmek amacıyla Güney Kıbrıs ve Yu- nanistanla Akdenizde ortak doğalgaz ve petrol arama faaliyetlerinde bulunma çabası, bölgede Ankara karşıtı yeni bir cephenin oluşması şeklinde yorumlanabilir. Son dönemde dış politikasında özellikle enerji arzını sağladığı Rusya ve İran gibi ülkelerle farklı yoğunluklarda anlaşmazlıklar yaşayan Türkiye ise Akdenizdeki bu oluşumu da dikkate alarak, yeni alternatifleri değerlendirme konusunda daha ciddi hamleler atma ihtiyacı hissetti. Bu ihtiyacın meyvesi olarak son gün- lerde en üst düzeyde zikredilmeye başlanan İsraille ilişkilerin normalleşmesi süreci ‘enerji işbirliği söylemi üzerinden gerçekleşmektedir.

Mısırın ‘Enerji Siyasetinin İsrail ve Türkiyeye Olası Etkisi Mısırın Akdenizdeki Zohr yata- ğındaki doğalgaz keşfinden en fazla etkilenecek ülkelerin başında İsrail gelmektedir. Zohrun ortaya çıkmasıyla birlikte, özellikle İsrailin yakın zamanda Akdenizde yaptığı doğalgaz keşiflerini küresel pazara sürmek için daha hızlı hareket etmeye başladığı görülmektedir. İsrailin 2017-2018 yıllarında hazır hale getirmek istediği ve 500 milyar metreküpe yakın doğalgaz kapasitesine sahip Leviathan ya- tağını Türkiye ve Avrupa pazarı için düşündüğü göz önünde bulundurulursa, son dönemde Tel- Aviv ve Ankara arasında yaşanan normalleşme girişimlerinin, hangi bağlamda okunabileceği daha açık biçimde görülebilmektedir. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğanın yaptığı açıklama ile Türkiye ile İsrail arasındaki ilişkilerin normalleşeceğine dair öngörülerin artmasıyla, iki ülke arasında doğalgaz ticareti konusunda da önemli adımlar atılacağı tahmin edilebilir. Bu noktada, İsraili Türkiyeye yakınlaştıran nedenler arasında Mısırla son dönemde ya- şanan tahkim gerginliği de sayılabilir. İsrail-Mısır arasındaki doğalgaz ticaretinin gerçekleştiği boru hatlarının Sinada saldırılara uğramasından dolayı zarara uğradığını iddia eden Tel Aviv, olayı tahkime taşımıştır. Kahireyi haksız bulan tahkim, Mısırın 1.8 milyar dolar ödemesine karar vermiş, buna cevaben Sisi yönetimi de İsraille tüm doğalgaz ticareti görüşmelerinin durdurulduğunu açıklamıştır.