Yorumlar

Muqteda Es-Sadr Irak’ı Başarılı Bir Devlete Dönüştürebilir mi?

 

Irak devleti Uluslararası İlişkiler literatüründe başarısız devletlerin en açık örneklerinden biri olarak anılmaktadır. Bu durumun nedenlerini anlatan onlarca yayın bulmak da oldukça kolay. Irak'ın geçmişinde yatan ve onu başarısız kılan nedenleri söylemeden geçmek bu ülkeyi anlamamızı zorlaştırır. Ortadoğu'nun etnik ve mezhebi mozaiğini yansıtan Irak, Sünni, Şii ve Kürtlerin kendi bölgelerine sahip olduğu bir devlettir. Fakat bu grupların birbiriyle ve kendi aralarındaki sorunlu ilişkileri tarih boyunca birlik ve beraberlikten yoksun bir tablo ortaya çıkarmıştır. Güçlenen her grup diğer rakip grubu tamamen ortadan kaldıracak sert politikalar hayata geçirmiştir ki, bu da Irak dışı aktörlerin ülkenin iç işlerine karışmasına yol açmıştır.  Sünnilerin temsiliyetinin yükseldiği Saddam Hüseyinli yıllarda Kürtler ve Şiilerin rahatsızlıkları ve başkaldırışları ABD'nin Irak'a müdahalesinin nedenlerinden biri olmuştu. Şiilerin iktidarında ise Sünnilere yönelik uygulanan dışlayıcı mezhepçi politika DEAŞ'ı güçlendirdi ve yayılmasına yol açtı. Kürtlerle çözülmeyen sorunlar da ayrılıkçı politikaları pekiştirdi ve bağımsızlık referandumunu getirdi. Şii iktidarında da yine dış güçler devreye girmiş ve ilk önce ABD daha sonra İran gibi dış aktörlerin Irak müdahaleciliği devam etmiştir. Tabi burada Irak'ın petrol ve doğalgaz kaynakları ile dış aktörlerin bu kaynaklardan pay alma stratejilerinin dış müdahaleciliği körüklediğini not etmek gerekliyse de yazının konusu bu grupların ilişkilerine odaklanacaktır.